Wat is eerlijke handel?

FINE-definitie van eerlijke handel

"Eerlijke handel is een handelspartnerschap, gebaseerd op dialoog, transparantie en respect, dat streeft naar meer gelijkheid in de internationale handel. Het draagt bij tot duurzame ontwikkeling door betere handelsvoorwaarden aan te bieden aan en de rechten te verzekeren van gemarginaliseerde producenten en arbeiders, vooral in het Zuiden."

Hoe definieert Oxfam-Wereldwinkels eerlijke handel?

Eerlijke handel =

  • Menswaardig inkomen voor de producenten.
  • Zoveel mogelijk rechtstreekse aankoop.
  • Transparante keten.
  • Kiezen voor 'empowerment' van achtergestelde producenten.
  • Structurele markttoegang.
  • Respect voor mens en milieu.
  • Werken aan rechtvaardige handelsregels op lokaal, nationaal en mondiaal niveau.

Uitgebreide definitie:
1. Eerlijke Handel = een menswaardig inkomen voor achtergestelde producenten, vooral in het Zuiden.

  • Door middel van eerlijke handel kunnen de producenten genieten van een menswaardig inkomen = een inkomen dat productiekosten dekt en verder ook voedsel, kleding, onderdak, onderwijs en medische zorgen kan bekostigen.
  • Dat inkomen bereiken we door een prijs te betalen die rekening houdt met de aard van het werk, de geleverde inspanning en de koopkracht van de producent. De prijs die we betalen wordt onderling met de producenten afgesproken. We betalen nooit minder dan de overeengekomen minimumprijs.
  • Eerlijke handel betaalt bovenop deze prijs ook een premie! Deze fairtradepremie is bestemd voor de producentengroep, die democratisch beslist hoe de premie zal worden besteed.
  • Eerlijke handel handelt met overwegend arme of achtergestelde producenten die voor hun productie samenwerken in een democratisch gestructureerde organisatie. Deze producenten komen hoofdzakelijk uit het Zuiden.

2. Eerlijke handel = zo rechtstreeks mogelijke aankoop met maximale transparantie.

  • Oxfam-Wereldwinkels koopt een deel van de producten rechtstreeks aan bij de producentenorganisaties.
  • Soms gebeurt de aankoop en/of export via een 'tussenhandelaar'. Dat kan een organisatie zijn die verschillende producentengroepen overkoepelt en ondersteunt (bv Del Campo, Nicaragua) of een 'maatschappelijk verantwoorde onderneming' (een fabriek, een plantage...) die grondstoffen opkoopt van lokale producentengroepen en verwerkt tot een exporteerbaar product. (bv thee).
  • Soms gebeurt de aankoop via een andere (Europese) organisatie van eerlijke handel met wie Oxfam-Wereldwinkels samenwerkt. We werken enkel samen met organisaties van eerlijke handel die bij internationale koepels zoals IFAT, FLO of EFTA zijn aangesloten. Zij garanderen dat de aankoop via zo weinig mogelijk tussenschakels gebeurt en volgens de principes van eerlijke handel verloopt.

3. Eerlijke Handel = kiezen voor capaciteitsopbouw van georganiseerde producenten.
Capaciteitsopbouw = maatregelen nemen om achtergestelde producenten sterker te maken, om hun vaardigheden (capaciteiten) te versterken.

Capaciteitsopbouw houdt in dat we, op lange termijn, steun en advies geven in de vorm van:

  • Investerings- of overbruggingskredieten
  • Voorschotten
  • Vormingsprogramma's
  • Productontwikkeling
  • Begeleiding op maat
  • Bemiddeling

De steun en het advies gaan rechtstreeks naar 'georganiseerde producenten':

  • Arme of achtergestelde producenten die samenwerken in een democratisch gestuurde organisatie (coöperaties).
  • Producenten die voor de verhandeling van hun productie samenwerken met een maatschappelijk verantwoorde onderneming, zodat ze een impact op de regionale ontwikkeling hebben.

4. Eerlijke handel = respect voor mens en milieu.

  • Eerlijke handel koopt alleen van producenten die in menswaardige omstandigheden werken. De arbeidsomstandigheden mogen nooit in strijd zijn met de normen van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO). Het gaat om respect voor de gezondheid, vakbondsvrijheid, gelijkwaardigheid, het verbod op kinderarbeid,… op de werkvloer.
  • Eerlijke handel heeft aandacht voor duurzame ecologische ontwikkeling. We gaan verstandig om met natuurlijke hulpbronnen. We gebruiken energiebesparende productiemethodes. We streven naar milieuvriendelijk transport. We kiezen voor een efficiënt en duurzaam beleid op het vlak van verpakking en afvalverwerking.

5. Eerlijke handel = een duurzaam partnerschap.
Eerlijke handel gaat niet over één aankoopje! We bieden producenten een structurele markttoegang en garanderen hen een langetermijnrelatie. Anders gezegd: eerlijke handel staat voor een gegarandeerde minimale afzet op (middel)lange termijn.
Alleen door voor een langere periode met producentengroepen in zee te gaan, kunnen ze hun expertise vergroten, hun marktsituatie verbeteren en zich duurzaam ontwikkelen.

6. Eerlijke handel = werken aan rechtvaardige handelsregels op lokaal, nationaal en mondiaal niveau.

Eerlijke handel staat ook voor sensibilisatie, educatie, publiekscampagnes, acties en economische en politieke beleidsbeïnvloeding.

  • We schudden het publiek wakker over de ongelijke handelsverhoudingen in de wereld. We brengen een 'tegenbeweging' van kritische mensen op gang die kiezen voor solidariteit en respect.
  • We zetten de politiek en de bedrijfswereld onder druk om maatregelen te nemen in het belang van de achtergestelde producentengroepen, vooral in het Zuiden.